COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN
CBN-advies C101 – Resultaat uit de verkoop van deelnemingen

Een in de consolidatie opgenomen onderneming verwezenlijkt een meerwaarde bij de verkoop, buiten de groep, van een deelneming in een dochteronderneming, waardoor deze laatste al of niet buiten de Consolidatie valt.

Volgens de in het besluit vastgelegde regels is de winst die de betrokken dochteronderneming na de verwerving van de controle heeft verwezenlijkt, in het geconsolideerde resultaat opgenomen, na aftrek van het aandeel van derden.

Aan de Commissie werd de vraag gesteld of in de geconsolideerde jaarrekening deze meerwaarde gecorrigeerd moet worden ten belope van het resultaat van de dochteronderneming dat er vroeger werd in opgenomen.

Het antwoord is bevestigend: het aandeel in de winst moet naar verhouding van de gerealiseerde deelneming worden afgetrokken van het in de geconsolideerde resultatenrekening uitgedrukte resultaat uit de verkoop van deze deelneming.

Ter verduidelijking volgt hierna een voorbeeld: Het eigen vermogen van onderneming D is vertegenwoordigd door 100 aandelen van 1.000 nominaal en evolueert als volgt:
 

  Kapitaal Reserves Winst Totaal eigen vermogen
1990  100.000  10.000  1.000  111.000
1991  100.000  11.000  5.000  116.000
1992  100.000 16.000  10.000 126.000

Het aandelenbezit van M in onderneming D evolueert als volgt:

  • 31.12.1990:    bezit van 15% in D voor aanschaffingswaarde 15.000; op deze aandelen werd bij de oprichting ingeschreven.
  • 01.07.1991:    aankoop door M van 60% in D voor 70.000. De intrinsieke waarde van deze aandelen is 68.100 op 1 juli 1991.
  • 01.03.1992:    verkoop door M van 70% in D voor 100.000 aan een vennootschap buiten de consolidatie.
     
verkoopprijs 100.000
gemiddelde aanschaffingsprijs (15.000 + 70.000) x 70/75 =   79.333
gemiddelde aanschaffingsprijs 20.667

 

Balans van de moeder

31.12.90
Aandelen D 15.000 Kapitaal 15.000
       

 

Aankoop 60% → Belang 75% (01/07/91)
Aandelen D 85.000 Kapitaal  85.000
       

 

31.12.91
Aandelen D 85.000 Kapitaal 85.000
       

 

Verkoop van 70% (01/03/92)
Aandelen D 5.667 Kapitaal 85.000
Kas 100.000 Winst 20.667
       
  105.667   105.667

 

Balans van de dochter

31.12.90
Kas 111.000 Kapitaal 100.000
    Winst 1.000
    Reserves 10.000
       
      111.000

 

Aankoop 60% → Belang 75% (01/07/91)
Kas 113.500 Kapitaal 100.000
    Winst 2.500
    Reserves 11.000
       
      113.500

 

31.12.91
Kas 116.000 Kapitaal 100.000
    Winst1 2.500
    Winst2 2.500
    Reserves 11.000
      116.000

 

D is geen dochter meer
       
       

 

Geconsolideerde balans

31.12.90
       
       
  /   /

 

Aankoop 60% → Belang 75% (01/07/91)
Kas 113.500 Kapitaal 85.000
    Derden 28.375
    Consolidatieverschil 125
       
      113.500

 

31.12.91
Kas 116.000 Kapitaal 85.000
    Derden 29.000
    Consolidatieverschil 125
    Winst Gr (2.500 x 75%) 1.875
      116.000

 

Geconsolideerd na correctie
Aandelen D 5.792 Kapitaal 85.000
Kas 100.000 Winst Gr 1.8753
    Winst 18.9174
       
  105.792   105.792

 

 

                         

Geconsolideerde boekwaarde van de deelneming Consolidatierechtzetting 1992
    70/75  5/75     
Kostprijs  85.000 79.333 5.667  Debet aandelen D 125
Deel in de winst na de verwerving van de controle 
1.875

1.750  

125
Debet winst van het boekjaar    1.750
Boekwaarde (exclusief de negatieve goodwill)
 

86.875

81.083


5.792

Credit reserves voorgaande jaren 1.875
Verkoop tegen   100.000      
Verwezenlijkte meerwaarde (consolidatie)   18.917        

 

Winst van het boekjaar vóór correctie 20.667(100.000 - 79.333)
consolidatierechtzetting - 1.750
Winst van het boekjaar (geconsolideerd) 18.917

Noten:
Het effect is dat het consolidatieverschil van 125:

  • ten belope van 125 x 70/75 = 117 gerealiseerd is en begrepen is in het winstcijfer van het boekjaar (18.917).
  • ten belope van 125 x 5/75 = 8 als niet-gerealiseerd wordt beschouwd (boekwaarde aandelen D alleen gecorrigeerd voor deel in de winst na verwerving van de controle).

 

  • 1Winst vóór de verwerving van de controle.
  • 2Winst na de verwerving van de controle.
  • 3Het bedrag van 1.875 is in de consolidatie een winst van 1991 en dient derhalve in mindering te komen van het geconsolideerde resultaat van 1992.
  • 4Het bedrag van 1.875 is in de consolidatie een winst van 1991 en dient derhalve in mindering te komen van het geconsolideerde resultaat van 1992.